Tổ chức VVOB hợp tác cùng Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) với sự tài trợ từ Quỹ LEGO triển khai dự án “Lồng ghép các hoạt động Học thông qua Chơi trong giáo dục tiểu học tại Việt Nam” (iPLAY) từ năm 2019 tại 8 tỉnh, thành phố khắp cả nước. Năm 2023, dự án iPlay bước vào giai đoạn cuối, đã và đang đạt được nhiều thành tựu tích cực, góp phần vào việc triển khai Chương trình giáo dục phổ thông (GDPT) 2018, đáp ứng các nhu cầu đổi mới trong giáo dục, hướng tới phát triển phẩm chất, năng lực toàn diện cho học sinh từ bậc tiểu học.
Để chuyển đổi chương trình giáo dục tập trung vào kiến thức sang chương trình chú trọng kỹ năng thực hành cần thiết cho thế kỷ 21, từ năm học 2020-2021, Bộ GD&ĐT bắt đầu thực hiện Chương trình GDPT 2018 từ lớp 1, đánh dấu sự thay đổi căn bản đối với giáo dục, hướng tới đặt mục tiêu và thực sự coi trọng sự phát triển toàn diện của người học nhằm chuẩn bị cho trẻ thích ứng với sự thay đổi nhanh chóng của xã hội. Theo đó, giáo viên cần đóng vai trò hướng dẫn, định hướng và hỗ trợ để học sinh phát triển được các năng lực và phẩm chất cần thiết, đóng vai trò chủ động và tích cực, tự chủ trong quá trình học tập của mình.
Trong bối cảnh đó, dự án “Lồng ghép các hoạt động Học thông qua Chơi trong giáo dục tiểu học tại Việt Nam” (iPLAY) của tổ chức VVOB với tính thiết thực cao, đã được đưa vào triển khai đúng thời điểm nhằm hỗ trợ Bộ GD&ĐT hoàn thành các mục tiêu của Chương trình GDPT 2018. Mục tiêu của dự án hướng tới củng cố thái độ, kiến thức và năng lực của giáo viên tiểu học trong việc áp dụng Học thông qua Chơi (HTQC) nhằm giúp học sinh phát triển toàn diện.
HTQC là hướng tiếp cận giáo dục góp phần vào sự phát triển toàn diện (nhận thức, xã hội, cảm xúc, sáng tạo và thể chất) của trẻ, đặt nền móng cho việc học tập suốt đời và trang bị cho trẻ kỹ năng như giải quyết vấn đề, sáng tạo, giao tiếp, hợp tác, tự chủ… HTQC giúp học sinh hiểu được ý nghĩa của bài học, huy động sự tham gia tích cực, cho trẻ nhiều cơ hội thử nghiệm, tăng cơ hội tương tác xã hội và tạo niềm hứng thú cho học sinh với việc học.
Từ cuối năm 2020, dự án iPLAY được triển khai tại 8 tỉnh, thành phố trên khắp cả nước: Hà Giang, Thái Nguyên, Lai Châu, Nghệ An, Quảng Ngãi, Quảng Trị, Đà Nẵng và Thành phố Hồ Chí Minh. Sau hành trình 3 năm triển khai, dự án đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể, như:
1. Xuất bản “Bộ tài liệu bồi dưỡng cán bộ quản lý giáo dục, Giáo viên tiểu học về Học thông qua Chơi” và phân phát đến tất cả các trường tiểu học, phòng GD&ĐT thuộc 8 tỉnh/thành tham gia dự án và các Sở GD&ĐT toàn quốc. Bộ tài liệu gồm 02 quyển: Hướng dẫn tổ chức Học thông qua Chơi cấp Tiểu học và Hướng dẫn bồi dưỡng giáo viên về Học thông qua Chơi, được biên soạn bởi Tổ chức VVOB phối hợp cùng nhóm chuyên gia thuộc Bộ GD&ĐT và các trường Đại học Sư phạm. Bộ tài liệu này đã được Bộ GD&ĐT thẩm định và thông qua năm 2021.
2. Triển khai thành công các lớp tập huấn trực tiếp và trực tuyến cho cán bộ Sở/Phòng GD&ĐT, các cấp quản lý tại trường học và giáo viên cốt cán tại 8 tỉnh/thành phố tham gia dự án. Đồng thời, dự án cũng mở rộng tập huấn cho các cán bộ Sở/Phòng GD&ĐT tại 55 tỉnh/thành phố trên cả nước về HTQC và cách hỗ trợ chuyên môn cho giáo viên về HTQC. Tổng cộng đã có 115 lớp tập huấn được thực hiện với 6.576 đại biểu tham dự tại tất cả 55 tỉnh/thành phố. Qua các lớp tập huấn này, cán bộ Sở/Phòng đã nâng cao nhận thức về lợi ích của HTQC, được trang bị kiến thức, kỹ năng hỗ trợ chuyên môn để có thể tạo điều kiện thuận lợi cho các trường tiểu học tại địa phương áp dụng HTQC vào các hoạt động hàng ngày ở lớp.
3. Tổ chức 24 ngày hội Học thông qua Chơi tại các trường tiểu học; lồng ghép nội dung tuyên truyền và nâng cao nhận thức về HTQC vào 20.100 buổi họp phụ huynh với sự tham gia của 365.711 cha mẹ học sinh các cấp lớp 1,2,3.
4. Hoàn thành tất cả Chu trình học tập năm 2021 và 2022 với 47 chuyến thăm trực tiếp hỗ trợ chuyên môn và 24 chuyến khảo sát thu thập dữ liệu đến 24 trường học. Ngoài ra, dự án cũng đã tổ chức 4 hội thảo đánh giá cấp tỉnh và 3 hội thảo đánh giá và tổng kết liên tỉnh về các hoạt động của dự án. Dựa trên thông tin có được, VVOB đã thực hiện các điều chỉnh nhằm gỡ bỏ các hạn chế trong việc hiểu và áp dụng HTQC tại các tỉnh/thành và các trường học, cũng như phát triển khóa tập huấn trực tuyến và tổ chức các hoạt động Chu trình học tập.
Cô Nguyễn Thị Ánh Tuyết, Giáo viên trường Tiểu học Chiến Thắng, TP Thái Nguyên chia sẻ, “Sau khi được tham gia các lớp tập huấn về HTQC của dự án iPLAY và áp dụng HTQC vào công việc, tôi nhận thấy, việc giảng dạy trở nên thoải mái, nhẹ nhàng hơn, giáo viên kết nối dễ dàng và hiệu quả hơn với học sinh. Các em học sinh cũng hứng thú hơn với bài học, tham gia tích cực vào các hoạt động học tập có ý nghĩa, tương tác nhiều hơn với giáo viên và các bạn trong môi trường cởi mở, sáng tạo, từ đó tăng sự tự chủ đối với việc học tập của mình.”
Nhận định về chương trình, ông Đinh Văn Phương, chuyên viên, Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục, Bộ GD&ĐT, đánh giá, “Dự án iPLAY ra đời rất đúng thời điểm,góp phần hỗ trợ Chương trình GDPT 2018 thực hiện các mục tiêu đổi mới phương pháp tổ chức dạy học theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực của học sinh tiểu học. Hiện nay đang vào giai đoạn nước rút của Chương trình GDPT 2018, chúng tôi sẽ tiếp tục hợp tác cùng VVOB để nhân rộng chương trình hơn nữa, thông qua việc triển khai khóa học trực tuyến về HTQC cho giáo viên toàn quốc.”
Ở cấp độ tỉnh, thành phố, ông Trịnh Đình Huynh, trưởng phòng Giáo dục Mầm non – Giáo dục Tiểu học Sở GD&ĐT Hà Giang, cho biết, “Dựa trên nền tảng bước đầu đạt được từ dự án, Sở GD&ĐT sẽ tiếp tục hỗ trợ chuyên môn định kỳ cho giáo viên, giải đáp thắc mắc về HTQC, đồng thời đưa HTQC vào nhiệm vụ năm học, kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn giáo viên của tỉnh Hà Giang, chỉ đạo và tạo điều kiện thuận lợi cho các trường tiểu học trên địa bàn tỉnh Hà Giang áp dụng HTQC.”
Trước những thành tựu đáng kể đã đạt được trong thời gian qua, bà Karolina Rutkowska, Giám đốc chương trình quốc gia, Tổ chức VVOB tại Việt Nam, chia sẻ, “2023 là năm cuối để triển khai dự án iPLAY, chúng tôi sẽ phối hợp chặt chẽ với các bên liên quan để đẩy mạnh các hoạt động tại 8 tỉnh/thành phố tham gia dự án, mở rộng phạm vi và tác động của dự án thông qua triển khai khóa học trực tuyến về HTQC cho giáo viên toàn quốc. VVOB cam kết đồng hành cùng Bộ GD&ĐT nâng cao năng lực giáo viên nhằm giúp học sinh Việt Nam phát triển toàn diện kiến thức, phẩm chất và năng lực cần thiết để theo kịp tốc độ toàn cầu hóa, tạo ra một thế giới học tập suốt đời, góp phần đạt được các mục tiêu giáo dục của Chương trình GDPT 2018.”
Theo kế hoạch triển khai dự án iPLAY ở giai đoạn cuối trong năm 2023, VVOB sẽ tiếp tục xuất bản và phân phát Bộ tài liệu HTQC, đồng thời tiếp cận giáo viên toàn quốc thông qua khóa tập huấn trực tuyến về HTQC trên nền tảng học trực tuyến của Bộ GD&ĐT. Để hướng tiếp cận giáo dục này có thể đạt hiệu quả tối đa, VVOB tiếp tục tuyên truyền và nâng cao nhận thức của cha mẹ học sinh bằng cách tổ chức các ngày hội chơi và lồng ghép nội dung HTQC vào các buổi họp phụ huynh tại các trường tiểu học trên địa bàn 8 tỉnh/thành tham gia dự án, nhằm kêu gọi sự ủng hộ của cha mẹ học sinh đối với việc áp dụng HTQC tại trường và tổ chức hoạt động HTQC cùng con tại nhà.
Như vậy, dự kiến đến cuối năm 2023, “Học thông qua chơi” sẽ tiếp cận được hơn 14.695 trường tiểu học, 230.000 giáo viên, 681.000 học sinh, và 1.429.000 cha mẹ trên phạm vi toàn quốc, hỗ trợ triển khai chương trình GDPT 2018 một cách hiệu quả, từ đó bồi dưỡng thế hệ trẻ Việt Nam phát triển toàn diện về năng lực và phẩm chất, trở thành những công dân có ích cho quốc gia.
Xuân Hoà – Chung Dung